Unutmadan

Aklımdayken yazayım dedim. Ne yazacağımı bile unutacak yerdeyim.

Etrafımdaki neredeyse herkes aynı şeyi söylüyor: 
Her şeyi unutuyorum.

Eskiden annelerimiz çocuklarının isimlerini karıştırırdı. Bütün çocukları sayar da sonunda bizim adımızı bulurdu.

Ben de anneme benzedim.

Ama o kadarıyla kalsam iyiydi. Küçücük mutfakta tezgâhla dolap arasında gidiyor hafıza. Dolabı açıp bakıyorum boş boş. Niye açtım? Tezgâha geri dönüp neye ihtiyacım olduğunu görerek hatırlıyorum sebebimi. Hadi bu basit, benim jenerasyonumda çoğu kimse yaşıyor bunu. Ama mesela sabah almam gereken ilacımı alıp almadığımı hatırlayamamam tehlikeli artık. Öğle vakti almam gerektiğini hatırlayıp, ya sabah içtiysem diye o dozu atladığım oluyor.

Bunlar devede kulak, dedirtecek bir hikâye dinledim yakın bir zamanda. Kuaförümle ne kadar bunadığımızı konuşurken o anlattı. :-)

Ortaköy’den Kuruçeşme’ye bir arkadaşıyla buluşmak için çıkıyor. Yürüyerek gitmek istiyor. Yolda bir arkadaşı arıyor. Yolun yarısına kadar telefonla konuşuyor.  Bir anda telefonunu dükkânında unuttuğunu hatırlıyor. (!) Geri dönüyor. Dükkâna gelinceye kadar da telefonla konuşmaya devam ediyor. Dükkana vardığında şarjı bitiyor. O anda anlıyor ki telefon elinde! 

Nasıl ama? :-)

Yemek yiyip yemediğini bile hatırlamıyormuş, o kadar yani. :-)

Annem gözlüğü gözündeyken yana yakıla gözlüğünü arardı. Ablam da aynını yapıyor. Üstelik biri boynuna asılı, biri kafasında biri de gözündeyken, gözlüğümü bir yerde mi unuttum diye panikliyor:-)
Çoğumuzun isim hafızası tertemiz. Tanıdıklarımız gittikçe azalıyor.

Telefonunun alarmını kuruyorsun da niye kurduğunu bilmiyorsun. 

Şuursuzlukta zirvedeyiz. :-)

B12 vitamini en favori vitaminimiz oldu artık. Hap kesmiyor, iğne oluyoruz.  Hadi 40-45 yaşından sonra artık yaşlanmaya başlıyor bütün hücrelerimiz, beyin de payına düşeni alıyor ama gençlere ne oluyor? Günü yaşıyor, dünü unutuyorlar. Bizden daha hızlılar. Hadi bizde birkaç kırık dökük anı ve fotoğraf var eskiye dair. Onlar son birkaç saatlerini bile unutacak haldeler.

Artık hiçbirimiz telefon numaralarını ezberlemiyoruz. Telefonun hafızasına emanet, rehberimiz olmadan bir hiçiz. Sapa bir yerlerde şarjımız bitse ortada kalacağız. Birinden telefon bulsak bile kimi arayacağız? Numarası yok. Yakınlarımızın numaralarını bir kâğıda yazıp cüzdanımıza koyalım bari. 

Cüzdanımızı evde unutmadığımız bir gün şarjımız biterse iyi olur. :-)

Gülüyorum da, hiç de komik değil aslında. Bazen endişeleniyorum. Bu gidiş nereye? Yaşımız kaç daha? Bu haller yaşlılık halleri değil miydi? Kafamızda bin düşünce, halledilecekler, halledilemeyenler, beklentiler, geçmiş, gelecek, hepsinin eli kolu yakamıza yapışmışken kafa karışıyor haliyle. İki üç gün öncesi bile hiç yaşanmamışçasına silinebiliyor.

Aslında unutmanın iyi bir tarafı da var. Düşünsenize yaşadığınız her anı, her duyguyu, gördüğünüz, konuştuğunuz herkesi, konuşulanları, rakamsal her şeyi hatırladığınızı? Bu hatırladıklarımızın içinde öfke, hüzün, nefret ve acı da var. Nasıl baş edebilirdik?  

Beyin travmatik yaşanmışlıkları silme eğilimindeymiş neyse ki ama o zaman dilimine ait başka verileri de silebiliyormuş yanında. Mutsuzlukla birlikte depo mutluluklarımız da uçup gidiyor...

Kitap okumak, radyo dinlemek, stresten ve sizi üzecek kişi ve olaylardan, haberlerden olabildiğince uzak durmak, iyi uyumak, bulmaca, iskambil, satranç gibi zihni aktif tutacak oyunlar oynamak, temiz havada spor yapmak, yürümek, sosyal aktivitelere katılmak, insanlarla iletişimde olmak, sigara ve alkolden uzak durmak, arkadaş ve aile ilişkilerini sıkı tutmak, yabancı dilde kelimeler öğrenmek, planlı yaşamak, sağlıklı bir beyne sahip olmamız için yapmamız gerekenler.

Bir de iyi besleneceğiz ki beynimize yeterli besin gitsin, beyin sermayeden yemesin.

Sermaye az malum. :-)

Aşağıda internetten alıntıladığım unutkanlıkla ilgili iki test var. Hangi seviyede olduğunuza bakın bakalım. Artık yaşlı genç dinlemiyor malum. Tehlikeli sınıra varmadan önlem almakta fayda var.

Testi 1

• Sık kullandığım telefon numaralarını zor hatırlıyorum

• Eşyalarımı koyduğum yeri hatırlamıyorum

• Okumayı bıraktıktan sonra kaldığım yeri hatırlamakta güçlük çekiyorum

• Alışverişe çıkarken alışveriş listesine ihtiyaç duyuyorum

• Randevuları, tarihleri, organizasyonları unutuyorum

• Alışverişe çıktığımda neler yapmayı planladığımı unutuyorum

• Tanıştığım insanların isimlerini hatırlamakta güçlük çekiyorum

• Televizyonda izlediklerimi hatırlamakta güçlük çekiyorum

• Söylemek istediklerimi ifade etmekte zorlanıyorum

• Dilimin ucuna gelenleri söyleyemiyorum

• Tanıştırılan insanların isimlerini hemen unutuyorum

• Bir başkasını dinlerken aklımdakileri unutuyorum

• Yazı yazarken, bilgisayar ve hesap makinesi kullanırken hata yapıyorum

• Tek bir konuya yoğunlaşamıyorum

• Okuduğum şeye konsantre olamıyorum

• Söylenenleri hemen sonra unutuyorum

• Yaptıklarımın iyi olduğundan emin olabilmem için yavaş yapmak zorundayım

• Kafamın içi boşalmış gibi hissediyorum

• Günlerden hangi gün olduğunu unutuyorum

Puanlama:

Asla: 0

Seyrek: 1

Bazen: 2

Sık sık: 3

Değerlendirme:

0 - 15 puan: Hafızanız çok iyi, sorun yok. Normal yaşantınıza devam edebilirsiniz.

15 - 25 puan: Küçük sorunlar başlamış, dikkatli olun.

25 - 35 puan: Sınırdasınız. İleride sorun çıkmaması için önerileri uygulayın.

35 puan üzeri: Uzman yardımı almanız gerekir.

Test 1 Kaynak: milliyetcomtr 

Test 2

Vereceğiniz her "Evet" cevabı için kendinize 1 puan verin.

•  Hafıza sorunu yaşıyor musunuz?

•  Bir işe konsantre olurken zorlanıyor ve sık sık kafanız karışıyor mu?

•  Çok iyi tanıdığınız birinin zaman zaman ismini unuttuğunuz oluyor mu?

•  Çoğu zaman geçmişle ilgili bazı ayrıntıları hatırlayıp da dün ne yaptığınızı unuttuğunuz anlar oluyor mu?

•  Haftanın hangi gününde olduğunuzu unuttuğunuz oluyor mu?

•  Bir şeyleri aramaya kalkıp da sonradan ne aradığınızı unuttuğunuz oluyor mu?

•  Ailenizden birileri ya da arkadaşlarınız, sizin eskisine nazaran daha unutkan     olmaya başladığınızı söylüyorlar mı?

•  Sıklıkla zihinsel bir yorgunluk hissediyor musunuz?

•  1 Saatten fazla bir işe konsantre olamadığınızı hissediyor musunuz?

•  Sık sık anahtarınızı unuttuğunuz oluyor mu?

•  Sürekli söylediğiniz bir şeyi tekrar ediyor musunuz?

•  Bir şeyleri öğrenirken artık zorlandığınızı hissediyor musunuz?

•  Bazen yapmaya çalıştığınız bir şeyi bir anda aslını unutuyor musunuz?

•  Herhangi bir şey için kullanacağınız rakamları, bir yere not etmeden hatırlayamıyor musunuz?

PUANLAMA

1-5: Hafızanızla ilgili büyük bir probleminiz bulunmuyor, ancak sizin yine de hafızanızı daha da keskinleştirmek için doğal takviyeler ve güçlendiriciler kullanabilirsiniz.

6-10: Hafızanızın kesinlikle bir güçlendiriciye ihtiyacı var, beyniniz zor durumda. Unutkanlıktan kurtulmak için kimi egzersizler uygulamalı ve stresten uzak durmalısınız.

11-14: Önemli ölçüde hafıza düşüşü yaşıyorsunuz ve bunun üzerine bir şeyler yapmak zorundasınız. Bir uzmana görünüp bu hafıza düşüşünün nedenini araştırmalısınız. Belki de stres hormonlarındaki dengesizlikten de böyle bir sorun yaşıyor olabilirsiniz.

Test 2 Kaynak: Danışman Psikolojik Hizmetleri